Christelike Geloof

In die Bybel is aartsengele ʼn spesiale en belangrike groep engele. Ná die Babiloniese ballingskap het die mening posgevat dat daar ʼn hiërargie onder engele bestaan. Bo-aan hierdie hiërargie was die aartsengele. Hulle word nie in die Ou Testament vermeld nie, maar kom wel voor in die Deuterokanonieke boeke, en word twee maal in die Nuwe Testament genoem (1 Tessalonisense 4:16; Judas 1:9).

Amen is ʼn Hebreeuse woord wat “waarlik” of “voorwaar” beteken, en word afgelei van die werkwoord wat beteken “om te glo” en “om betroubaar te wees”. Die woord amen word in die Bybel gebruik as ʼn uitroep: aan die einde van ʼn gebed, eed of lofprysing sê die mense wat luister hardop “amen” om te bevestig dat hulle saamstem.

Die woord “antichris” (in Grieks antichristos) kom voor in 1 Johannes en 2 Johannes. Dit verwys na Jesus se hoofteenstander in die eindtyd. Die vermelding van die koms van die antichris is daarop gemik om die lesers van Johannes se briewe te help om die regte keuse te maak. Ander boeke in die Nuwe Testament praat van soortgelyke karakters wat teen die eindtyd gaan verskyn.

ʼn Deel van die boek Daniël (Daniël 7 – 12) bestaan uit visioene en die uitleg daarvan. In die eerste visoen in Daniël 7 word een van Daniël se drome beskryf.

In Matteus, Markus en Lukas stel Jesus 12 dissipels aan as apostels. Hulle is ʼn afsonderlike groep dissipels en Jesus se verteenwoordigers.

Die Nuwe Testament werp ʼn nuwe lig op die Ou Testamentiese idee van barmhartigheid. God se barmhartigheid beteken in die eerste plek dat Hy mense deur Jesus Christus verlos.

In die Nuwe Testament is Belial die naam vir Satan, die koning van wetteloosheid.

In Matteus 5 – 7 is daar ʼn lang toespraak van Jesus, wat bekend staan as die “bergrede”. Hierdie naam is toe te skryf aan die inleidende verse:

Die bergrede is ʼn samestelling deur Matteus op grond van die uitsprake van Jesus. In die Evangelie funksioneer die toespraak as ʼn opsomming van Jesus se onderrig.

Om ʼn idee te kry oor die lewe en werk van die apostel Paulus is ons afhanlik van twee bronne: sy eie briewe en die boek Handelinge. Daarbenewens is daar ʼn paar latere Apokriewe boeke met verhale oor Paulus, waarvan meeste waarskynlik onwaar is.

Jesus en sy eerste dissipels was Jode wat die Joodse geloof aangehang het, en voortgegaan het daarmee. Hierdie feit is baie belangrik vir die Christelike geloof, soos die apostel Paulus sê. Maar Paulus het beklemtoon dat nie-Jode ook heeltemal gelykwaardige volgelinge van Jesus kan wees.

“Christene” (christianoi in Grieks) is die naam wat aan die volgelinge van Jesus Christus gegee is. Die woord word slegs drie keer in die Nuwe Testament gebruik. Dit is moontlik dat dit as ʼn neerhalende spotnaam begin het wat deur nie-Christene gebruik is, en later as ʼn positiewe naam deur die Christelike gemeenskap aanvaar is. 

In die Bybel verwys die “dag van die Here” na die einde van die tyd, die tyd wanneer God of Jesus oor alle mense sal oordeel. Die uitdrukking is

Tydens die afskeidsgesprekke in die Evangelie van Johannes (Johannes 13-17) verduidelik Jesus die funksie van die Heilige Gees. Die Heilige Gees word voorgestel as ʼn advokaat. Hy sal Christene help om die waarheid te verstaan.

Die verhaal van pinkster wys daarop dat die verskillende tale in die wêreld nie ʼn struikelblok hoef te wees om die goeie nuus van Jesus se dood en opstanding te vertel nie. Die Heilige Gees verseker dat alle mense in hulle eie taal kan hoor van die wonderlike dinge wat God gedoen het.

Die Ons Vadergebed is ʼn bekende gedeelte in die Bybel. In die eerste helfte val die klem hoofsaaklik op die eer van God, terwyl die tweede gedeelte handel oor mense se optrede.

In die Evangelie volgens Johannes is die verskyning van die opgestane Jesus belangriker as die leë graf. In die verskynings het ons aan die een kant ʼn geestelike opstanding soos dit in gedeeltes in Johannes 20 voorkom: 

In die Evangelie volgens Lukas verskyn Jesus in en rondom Jerusalem. Dit is ook die gebied waar die hemelvaart van Jesus plaasvind en die vertrekpunt waarvandaan die evangelie tot by die eindes van die aarde verkondig sal word.

Markus 16:1-8 is die oudste bekende teks waarin daar van ʼn leë graf gepraat word. Die verhaal van die leë graf sluit aan by weergawes van mense wat nie sterf nie, maar in goddelike glorie opgeneem word. Jesus word opgeneem net soos Henog en Elia. Die leë graf in Markus dien as voorbereiding vir die verskynings van Jesus, maar die verskynings word nie in Markus beskryf nie (Markus 16:9-20 is ʼn latere toevoeging tot die Evangelie).

In Matteus word die opstandingsverhaal uitgebrei met die bewaking van die rotsgraf, die verhaal van die diefstal van die liggaam van Jesus en die verskyning in Galilea. Die verhaal van die bewaking en omkopery van die soldate demonstreer weer eens die ongeloof van die Joodse volk. In die verskyning in Galilea word Jesus voorgehou as die Seun van die mens aan wie alle mag gegee is. Dit is daar waar die dissipels die opdrag gegee word om die evangelie te verkondig.

In die briewe van Paulus kry ons die oudste getuienisse van die geloof in Jesus se opstanding. Hierdie geloofsuitsprake was reeds bekend aan die lesers van sy briewe, en gaan dus terug na die vroegste Christene. Die opstanding van Jesus het onmiddellik ʼn sentrale plek in die Christelike geloof ingeneem.

Markus vertel ons van die leë graf en sê kortliks in Markus 16:7 dat Jesus in Galilea sal verskyn (sien opstanding van Jesus: Markus).

Die oudste beskrywing van ʼn verskyning van Jesus word aangetref in die brief van Paulus aan die gemeente in Korinte. Die beskrywing wat hy daar gee, was grotendeels reeds aan die gemeente bekend. Dit is opvallend dat Paulus nie praat van ʼn leë graf of oor die liggaamlikheid van die opgestane Jesus nie.

In Johannes is Jesus se dissipels bowenal sy vriende wat in Jesus se verbondenheid met God kon deel (Johannes 13 – 17). Vroue, soos Maria Magdalena in Johannes 20:1-18, deel ook in hierdie vriendskap. In die tradisie word sy daarom ook apostola apostolorum (apostel van die apostels) genoem.

Soos Matteus tref Lukas ʼn duidelike onderskeid tussen die groter groep dissipels en die twaalf apostels. Maar in Lukas word die twaalf in ʼn vroeë stadium die gesag verleen om die koninkryk van God (Lukas 9:1-6) te verkondig. Hierdie opdrag is nie net bedoel vir die twaalf nie: Jesus stuur tot 72 dissipels uit (Lukas 10:1-20).

Matteus stel die dissipels voor as diegene wat hulle opdrag van Jesus, die Leermeester, ontvang. Net soos Moses het Jesus teen die berg opgegaan (Matteus 5:1) om sy dissipels daar te leer.

Markus beskryf die dissipels hoofsaaklik as vol bewondering en stadig van begrip. Hy neem die lesers van sy Evangelie op ʼn reis waarop die dissipels saam met Jesus gaan en waarin hulle wonder:

Doop is ʼn volledige onderdompeling in water. In die Bybel is dit ʼn teken van ʼn nuwe begin en van ʼn inlywing. Jesus vra om deur Johannes die Doper gedoop te word. Later het doop ʼn belangrike toelatingsrite in Christelike gemeenskappe geword.

Daar staan niks in die Ou Testament oor doop nie. Dit is dus opvallend dat sommige van die Dooie See-rolle na reinigingsrituele verwys wat baie ooreenstem met die Nuwe Testamentiese doop.

In Nuwe Testamentiese tye was huiskerke (gemeentes wat by mense se huise bymekaar gekom het) die grondslag van die Christelike beweging.