Dagboek 2021 – 21 Junie

Misdaad is nie nuut nie. Ons lees reeds in die Bybel van diewe en moordenaars. Die antieke strafstelsel werk volgens die wet van vergelding, in Latyn bekend as die lex talionis. Dit beteken die oortreder word gestraf vir sy misdaad volgens die beginsel dat wat jy aan ’n ander doen, aan jou gedoen sal word. Dit word uitgespel: As jy deur nalatige optrede of moedswillig iemand sy oog of tand kos, word jou oog uitgesteek of jou tand uitgeslaan. As jy iemand se been breek, word jou been gebreek. As jy iemand doodmaak of sy dood kos, word jy doodgemaak.

Volgens die Bybel val ware geregtigheid onder God se beheer. God se gebod is verhewe bo willekeur. Dit vorm die beginsel en die reëls waarvolgens mense van alle tye ordelik saam met mekaar kan leef. Dit is nie ’n populistiese sisteem nie. Die samelewing of die massa bepaal nie wat oortredings is, wat die gewig daarvan is en die straf wat daarop volg nie. Dit is duidelik uit die tekste dat hierdie vergeldingswet nie altyd letterlik toegepas is nie. In plaas van ’n oog of ’n tand kon ’n geldboete opgelê word wat beskou is as voldoende straf op die spesifieke oortreding.

Jesus keer die hele saak onderstebo. Julle het gehoor dat daar gesê is: “’n Oog vir ’n oog en ’n tand vir ’n tand.” Maar Ek sê vir julle… En dan kom Hy met ’n radikaal nuwe eis: Moet jou nie verset teen iemand wat jou kwaad aandoen nie, al laat die reg dit toe. ’n Navolger van Jesus moet anders leer dink oor die werklikheid. As die samelewing getransformeer en genees moet word, kan dit alleen gebeur deur liefde, en liefde tree na vore in lydsaamheid. Kwaad word nie bestry met kwaad nie. Kwaad word omskep in iets wat opbouend en positief is, en dit word gedoen deur die goeie.

Jesus kon dit doen, en deur die geloof in Hom kan ons ook.

Dr Piet van Staden, Emeritus/Stellenbosch/Worcester