Dag 45 – Spreuke van Salomo

₁'n Mens kan sy voornemens hê,

maar die laaste woord daaroor kom van die Here af.

₂In sy eie oë is alles wat 'n mens doen, reg,

maar die Here ondersoek die gesindheid.

₃Laat wat jy doen, aan die Here oor,

dan sal jou voornemens geluk.

₄Die Here het alles gemaak met 'n doel,

ook die goddelose vir die dag van straf.

₅Die Here het 'n afsku van 'n verwaande mens;

dit staan vas: so 'n mens sal nie ongestraf bly nie.

₆Liefde en trou bring versoening

waar daar verkeerd gehandel is;

kwaad word vermy deur die Here te dien.

₇As die Here tevrede is met 'n mens se lewe,

laat Hy selfs so 'n mens se vyande in vrede met hom lewe.

₈Liewer min hê en reg lewe

as baie inkomste hê deur onreg.

₉'n Mens beplan sy pad,

maar die Here bepaal hoe hy loop.

₁₀As die koning praat, is dit met Goddelike gesag;

as hy uitspraak lewer, maak hy nie fout nie.

₁₁Die norme vir die regspraak kom van die Here af;

Hy bepaal die maatstawwe.

₁₂Konings het 'n afsku van verkeerde dade,

want 'n troon word deur regverdigheid bestendig.

₁₃Eerlike mense geniet die koning se goedgesindheid;

hy hou van mense wat die waarheid praat.

₁₄Die woede van die koning dra die boodskap van die dood;

'n wyse mens bring dié woede tot bedaring.

₁₅As die koning vriendelik is, is jy seker van jou lewe;

sy goedgesindheid is soos 'n wolk wat lentereëns bring.

₁₆Probeer liewer wysheid bekom as goud,

liewer insig as silwer.

₁₇Opregte mense vermy die kwaad op hulle lewensweg;

wie nougeset lewe, hou homself in die lewe.

₁₈Op hoogmoed volg ondergang,

op selfverheffing volg die val.

₁₉Liewer eenvoud saam met nederiges

as om saam met hoogmoediges van roof te lewe.

₂₀Wie ag gee op die woorde van die Here, sal voorspoed geniet;

wie op die Here vertrou,

met hom gaan dit goed.

₂₁'n Mens wat met wysheid bedeel is, word verstandig genoem,

en as hy sy woorde reg kies, kan hy ook ander leer.

₂₂Insig is 'n bron van lewe vir wie dit het;

onderrig deur dwase bly dwaasheid.

₂₃'n Wyse mens praat verstandig

en kies sy woorde so dat hy ander kan leer.

₂₄Aangename woorde is heuning,

soet en geneeskragtig vir die mens.

₂₅Daar is 'n lewenswyse wat vir 'n mens reg kan lyk,

maar die uiteinde daarvan is die dood.

₂₆'n Werker se honger laat hom werk,

sy behoefte aan kos dryf hom.

₂₇'n Kwaadwillige mens bring net teenspoed;

wat hy sê, is soos 'n verterende vuur.

₂₈Iemand wat die waarheid verdraai, veroorsaak twis,

iemand wat skinder, bring verwydering tussen vriende.

₂₉Iemand wat niks ontsien nie, mislei sy naaste

en laat hom 'n verkeerde pad loop.

₃₀Wie met sy oog knik, wil die waarheid verdraai;

wie sy lippe saampers, is vasbeslote oor 'n boosheid.

₃₁Ouderdom is 'n sierlike kroon;

dit word bereik deur dié wat reg lewe.

₃₂'n Geduldige mens het meer waarde as 'n bedrewe vegter,

'n mens met selfbeheersing meer as iemand wat 'n stad inneem.

₃₃Mense kan loot,

maar die Here bepaal hoe dit uitkom.

₁Liewer 'n stukkie droë brood met vrede daarby

as 'n huis vol kos met 'n getwis daarby.

₂'n Verstandige slaaf sal gesag kry oor 'n seun

wat 'n verleentheid is

en sal 'n erfgenaam word saam met die seun se broers.

₃Silwer word in 'n smeltkroes gelouter en goud in 'n oond,

maar dit is die Here wat die gesindheid toets.

₄Wie op onreg uit is, luister gretig na kwaadwillige woorde;

wie van valsheid hou, hoor graag woorde wat verderf saai.

₅Wie met 'n arm mens spot, beledig sy Maker;

wie hom verheug oor die ongeluk van 'n ander,

sal self nie vrykom nie.

₆Kleinkinders is vir oumense 'n trots;

vaders is vir hulle seuns 'n sieraad.

₇Verstandige woorde soek jy nie by 'n dwaas nie,

nog minder leuens by 'n man van aansien.

₈Vir wie dit gee, het omkoopgeskenke towerkrag;

vir hom moet dit sukses verseker waar hy ook gaan.

₉Wie 'n verkeerde optrede teenoor homself verontagsaam,

soek goeie verhoudinge;

wie 'n saak bly ophaal,

bring verwydering tussen vriende.

₁₀'n Enkele dreigement maak meer indruk op 'n verstandige mens

as honderd houe op 'n dwaas.

₁₁'n Slegte mens is net op kwaad uit,

maar iemand sal gestuur word om hom te straf.

₁₂'n Mens kan liewer 'n beerwyfie raakloop

wat van haar kleintjies beroof is,

as 'n dwaas met sy sotheid.

₁₃As jy goed met kwaad vergeld,

sal die kwaad nooit uit jou huis wyk nie.

₁₄Om rusie te begin, is om 'n damwal te breek;

staak liewer die getwis voor die vloed jou tref.

₁₅Die Here het 'n afsku van wie die skuldige onskuldig verklaar

én van wie die onskuldige skuldig verklaar.

₁₆Watter nut het dit as 'n dwaas geld in die hand het

om wysheid te koop en hy het nie verstand nie?

₁₇Op 'n vriend se liefde kan jy altyd reken;

jou broer is daar met die oog op jou nood.

₁₈Dit is 'n mens sonder insig wat borg staan,

wat instaan vir die skuld van sy naaste.

₁₉Wie hou van aanstoot gee, hou van rusie;

wie homself hoog aanslaan, soek sy eie ondergang.

₂₀'n Vals mens sal nie voorspoed hê nie;

wie die waarheid verdraai, sal ondergaan.

₂₁Daar wag hartseer vir die vader van 'n dwaas;

wie 'n ongemanierde seun het, het geen vreugde nie.

₂₂'n Vrolike mens is 'n gesonde mens,

'n neerslagtige mens raak uitgeput.

₂₃'n Goddelose mens bied omkoopgeskenke aan en verdraai die reg.

₂₄'n Verstandige mens hou hom besig met wysheid,

maar 'n dwaas se gedagte dwaal doelloos rond.

₂₅'n Onverstandige seun is vir sy ouers 'n ergernis,

hy is vir hulle 'n bitter verdriet.

₂₆Selfs al beboet jy 'n onskuldige mens net, is dit verkeerd,

en om 'n man van aansien te laat slaan, druis in teen die reg.

₂₇Wie die kennis het, kan spaarsaam met sy woorde wees;

'n mens met insig bly kalm.

₂₈As 'n dwaas nie praat nie, kan selfs hy aangesien word vir 'n wyse,

en as hy sy mond toehou, vir 'n verstandige mens.

₁Die selfsugtige mens lewe net vir homself,

hy verwerp alle oorlegpleging.

₂Die dwaas stel nie belang in insig nie,

hy wil net sy eie opinie bekend maak.

₃Waar daar goddeloosheid kom, kom daar krenkende optrede,

en saam met die belediging kom die skande.

₄Die woorde van 'n mens kan diep waters wees,

'n bruisende stroom, 'n bron van wysheid.

₅Dit is nie goed om partydig te wees vir die skuldige

en om die onskuldige sy reg te ontsê nie.

₆'n Dwaas praat hom in 'n rusie in,

hy soek slae met wat hy sê.

₇'n Dwaas se mond is sy ondergang,

sy eie woorde is 'n dodelike strik.

₈Skinderstories word gretig verslind;

mense sluk dit so maklik.

₉Een wat nalatig is met sy werk

en een wat alles afbreek, is tweelingbroers.

₁₀Die Naam van die Here is 'n sterk vesting;

die regverdige vind daar skuiling.

₁₁Die ryk man sien sy besittings as sy vestingstad,

as 'n hoë muur wat hom beskerm.

₁₂Op selfverheffing volg ineenstorting,

op nederigheid eer.

₁₃Wie antwoord voor hy die vraag gehoor het,

is dwaas en kom in die skande.

₁₄Moed laat 'n mens sy lyding dra;

as hy moed verloor het, kan niemand hom dit weer gee nie.

₁₅'n Mens met insig doen kennis op;

wyse mense hou hulle ore oop vir kennis.

₁₆'n Geskenk maak vir 'n mens die pad oop

en gee hom toegang tot mense met mag.

₁₇Iemand wat in 'n regsaak eerste praat, is altyd onskuldig,

maar dan kom iemand anders en ondervra hom.

₁₈Deur 'n beslissing van die Here te vra, kan rusies besleg

en sterk mense uitmekaar gemaak word.

₁₉'n Veronregte broer is ontoegankliker as 'n vestingstad;

rusie is soos die sluitbalk van 'n fort.

₂₀Deur die regte woorde te gebruik, kan 'n mens sy honger stil,

hy kan genoeg kry om te eet deur wat hy sê.

₂₁Die tong het mag oor dood en lewe;

dié wat lief is om te praat, sal die gevolg dra.

₂₂Wie 'n vrou kry, vind geluk

en geniet die goedheid van die Here.

₂₃'n Arm mens pleit,

'n ryke antwoord skerp.

₂₄Maats kan jou breek,

maar daar kan ook 'n vriend wees

wat nader is as 'n broer.