Bybelleesrooster – Dag 139

₁Wyn maak jou ligsinnig, drank laat jou lawaai maak;

niemand wat van dronkenskap slinger, is verstandig nie.

₂Die koning wek net soveel vrees as die brul van 'n leeu;

as jy die koning kwaad maak, is jou lewe in gevaar.

₃Dit is eerbaar om 'n rusie te vermy;

enige dwaas kan 'n rusie begin.

₄'n Luiaard ploeg nie in die saaityd nie

en soek in die oestyd na iets wat nie daar is nie.

₅'n Oorwoë mening is diep waters;

'n verstandige mens skep daaruit.

₆Baie gee te kenne dat hulle getrou is,

maar wie kan 'n werklik betroubare mens vind?

₇Wie reg doen en eerlik lewe,

met sy kinders gaan dit goed.

₈Wanneer die koning moet regspreek,

sien hy ál wat verkeerd is, raak.

₉Wie kan sê: “Ek is rein,

ek is onskuldig, sonder sonde”?

₁₀Die Here het 'n afsku van mate en gewigte

wat nou sus en dan so is.

₁₁Selfs 'n jongmens word geken aan wat hy doen,

uit sy optrede blyk of hy eerlik en opreg is.

₁₂Die oor wat hoor, die oog wat sien –

die Here het altwee gemaak.

₁₃As jy nie wil arm word nie, moenie lief wees vir slaap nie;

staan vroeg op, en jy sal oorgenoeg hê om te eet.

₁₄“Sleg! Sleg!” sê die koper,

maar as hy weg is, spog hy met sy winskopie.

₁₅Daar is goud, daar is edelstene,

maar om met kennis van sake te praat, is nog kosbaarder.

₁₆As 'n vreemde vir iemand borg staan, vat sy klere van hom af

en hou dit as pand, want hy is 'n uitlander.

₁₇Kos wat oneerlik verkry is, smaak miskien goed,

maar agterna sal jy klippe kou.

₁₈Planne wat op goeie raad steun, slaag;

vra raad voor jy oorlog maak.

₁₉Iemand wat loop en skinder, lap geheime uit;

bly weg van iemand wat baie praat.

₂₀As jy jou vader en moeder vervloek,

is jou lewe daarmee heen en bly net die pikdonker oor.

₂₁Besittings wat oneerlik verkry is,

maak jou op die lang duur nie gelukkig nie.

₂₂Moenie sê: “Ek wil my wreek oor die kwaad wat my aangedoen is” nie;

vertrou op die Here, en Hy sal jou help.

₂₃Die Here het 'n afsku van gewigte wat nou sus en dan so is;

'n skaal wat nie reg weeg nie, is vir Hom nie goed nie.

₂₄Die Here bepaal 'n mens se koers;

hoe sal 'n méns weet waarheen hy moet gaan?

₂₅Jy stel vir jouself 'n strik as jy oorhaastig iets aan die Here wy

en agterna eers besef wat jy belowe het.

₂₆'n Wyse koning sif die skuldiges uit

en straf hulle genadeloos.

₂₇Die Here gee aan die mens die lewe.

Die Here sien deur die hele mens.

₂₈Liefde en trou maak 'n koning veilig;

deur liefde staan sy troon sterk.

₂₉Die trots van jongmanne lê in hulle krag;

die versiering van oumense is hulle grysheid.

₃₀'n Pak slae laat 'n mens ophou kwaaddoen;

dit laat jou selfs ophou dink aan kwaad.

₁Die wil van die koning staan onder die gesag van die Here;

soos 'n stroom water lei Hy dit soos Hy verkies.

₂In sy eie oë is alles wat 'n mens doen, reg,

maar die Here toets die gesindheid.

₃Die Here verkies dat 'n mens doen wat regverdig en reg is

eerder as dat jy offers bring.

₄Die sonde van goddeloses begin altyd met selfverheffing en eiewaan.

₅Wat hardwerkende mense beplan, is nuttig,

maar elkeen wat oorhaastig is, stuur af op gebrek.

₆Skatte wat met bedrog versamel is,

verdwyn in die wind en bring die dood.

₇Die geweld van goddelose mense vernietig hulleself,

want hulle weier om reg te doen.

₈'n Slegte mens loop krom paaie;

'n eerbare mens tree eerlik op.

₉Liewer bo-op 'n dak woon

as saam met 'n twisgierige vrou onder een dak.

₁₀'n Slegte mens smag na meer kwaad;

hy het nie medelye met sy naaste nie.

₁₁As jy 'n ligsinnige mens laat boet vir sy dade,

leer onervare mense wysheid daaruit;

as jy iemand onderrig wat wysheid het,

leer hy self daaruit.

₁₂Die regverdige God sien wat in die goddelose se huis aangaan

en Hy bring die goddelose tot 'n val.

₁₃As jy jou ore sluit vir die hulpgeroep van 'n arm mens,

sal jý ook nie antwoord kry as jý roep nie.

₁₄'n Geskenk in die stilte paai 'n man wat kwaad is;

as dit versigtig aangebied word, laat dit heftige woede bedaar.

₁₅As daar reg geskied, is mense wat reg doen, bly,

en staan dié wat onreg doen, verskrik.

₁₆As iemand ophou om verstandig te lewe,

beland hy tussen die dooies.

₁₇Wie plesier voorop stel, word arm;

wie lief is vir wyn en lekker kos, word nie ryk nie.

₁₈Jy ruil maklik 'n slegte mens uit vir een wat reg doen

en 'n onbetroubare vir 'n eerlike.

₁₉Liewer in 'n woestyn woon

as by 'n twisgierige vrou wat aanhou neul.

₂₀In die woning van 'n wyse mens is daar altyd kosbare besittings en olie;

'n dwase mens bring sy goed deur.

₂₁Wie na reg en liefde strewe,

aan hom word 'n vol lewe en eer geskenk.

₂₂'n Wyse man kan selfs 'n stad vol dapper verdedigers oorwin

en die vesting waarop hulle vertrou, laat val.

₂₃Wie sy mond en sy tong in toom hou,

hou hom uit gevaar.

₂₄'n Ligsinnige mens is hovaardig en aanmatigend,

sy hovaardige optrede het geen perke nie.

₂₅'n Lui mens soek sy dood,

want hy wil nie sy hande uit sy moue steek nie;

₂₆hy sit die hele dag net en wens.

Die regverdige kan gee sonder om suinig te wees.

₂₇Die Here het 'n afsku in die offers van goddeloses,

te meer as hulle dit bring met slegte bedoelings.

₂₈'n Vals getuie gaan sy dood tegemoet.

'n Betroubare getuie se getuienis het betekenis.

₂₉'n Slegte mens gee voor dat hy weet wat hy doen;

'n eerlike mens bly by die koers wat hy gekies het.

₃₀Teenoor die Here geld geen menslike wysheid, insig of besluit nie.

₃₁Perde kan afgerig word vir oorlog,

maar dit is die Here wat die oorwinning gee.

₁'n Goeie naam is meer werd as groot rykdom,

die goeie gesindheid van ander meer as silwer en goud.

₂Voor die Here is ryk en arm gelyk;

Hy het hulle almal gemaak.

₃'n Verstandige mens sien onheil kom en vermy dit;

onervare mense loop oop oë daarin en boet daarvoor.

₄Wie nederig is, dien die Here

en ontvang rykdom, eer en lewe.

₅Daar is dorings en strikke op die pad van oneerlikheid;

wie sy lewe wil behou, bly daar weg.

₆Gee leiding aan 'n jongmens oor hoe hy moet leef,

en hy sal ook as hy al oud is nie daarvan afwyk nie.

₇Die ryke heers oor die arme;

die lener is die slaaf van die man by wie hy leen.

₈'n Koning wat onreg saai, sal teenspoed oes;

daar sal 'n end kom aan sy hardvogtige heerskappy.

₉Wie mededeelsaam is, word geseën,

want hy gee van sy kos vir arm mense.

₁₀As jy 'n ligsinnige mens wegjaag, hou die rusies op

en kom die getwis en beledigings tot 'n end.

₁₁Wie daarop prys stel om opreg te wees en vriendelik te praat,

het selfs die koning tot vriend.

₁₂Die Here sorg dat die regte insig behoue bly;

Hy sorg dat die woorde van 'n onbetroubare mens geen uitwerking het nie.

₁₃Die lui mens sê: “Daar is 'n leeu daarbuite!

Ek kan doodgemaak word as ek dit buite waag!”

₁₄Die uitnodiging uit die mond van 'n slegte vrou is 'n diep afgrond;

jy val daarin as die Here jou vervloek het.

₁₅Onverstandigheid is eie aan 'n jongmens,

maar 'n pak slae haal dit uit hom uit.

₁₆Wie arm mense uitbuit, verryk homself;

wie aan ryk mense geskenke gee, word self arm.

₁₇Luister goed, luister wat die wyse mense sê;

probeer verstaan wat ek jou wil leer uit wat ek weet,

₁₈want dit is lekker as jy dit ingeneem het

en enige tyd kan weergee.

₁₉Ek onderrig juis vir jóú vandag

sodat jy op die Here kan vertrou.

₂₀Ek skryf vir jou belangrike voorskrifte neer

om jou leiding te gee en die nodige kennis,

₂₁sodat jy die waarheid sal herken, die woorde waarop jy kan vertrou,

en 'n betroubare verslag kan gee as iemand jou stuur.

₂₂Moenie 'n arm mens te kort doen omdat hy arm is nie;

moenie die hulpelose vertrap in die regspraak nie.

₂₃Die Here sal hulle saak behartig

en dié wat vir hulle beroof, van die lewe beroof.

₂₄Moenie maats maak met 'n opvlieënde mens nie,

moenie saamgaan met een wat kort van draad is nie:

₂₅dalk leer jy sy maniere aan

en beland jy in lewensgevaar.

₂₆Moenie een van dié wees wat borg staan nie,

moenie instaan vir ander se skulde nie:

₂₇waarom moet hulle selfs jou bed onder jou uit vat

as jy nie kan betaal nie?

₂₈Moenie grense verlê wat lankal daar is nie,

wat jou voorouers al vasgestel het nie.

₂₉Jy sien self: iemand wat vaardig is in sy werk,

kom in die diens van konings,

nie in die diens van mense sonder aansien nie.