I Vamakabiya 10

₁Hi lembe ra 160 Aleksandro Epifani, n'wana Antiyoko Epifani, a fika hi tingalava a teka muti wa Pitolemayi. Vanhu va muti lowu va n'wi amukela, kutani a sungula ku fuma kona. ₂Loko hosi Demetriyo a swi twa, a hlengeleta mavuthu layo tala ngopfu ku ya lwa na yena. ₃Hi nkarhi lowu Demetriyo a rhumela Yonatani papila ra marito yo komba ku rhula ni ku hlonipha, ₄hikuva a a ku: “A hi hatliseleni ku endla xinakulobye na yena a nga si twanana na Aleksandro, va ta yima swin'we ku hi hlasela, ₅hikuva Yonatani ú ta tsundzuka ku biha loku hi ku endleke eka yena, ni ka vamakwavo ni ka vanhu va yena.” ₆Kavaloko Demetriyo a pfumelela Yonatani ku va museketeri wa yena ni ku hlengeleta mavuthu ni ku ma nyika matlhari; nakambe a lerisa leswaku vanhu lava a va ri xikhomelelo ekhokholweni ra Yerusalema va ntshunxiwa, va tlheriseriwa eka Yonatani. ₇Hiloko Yonatani a ya eYerusalema, kutani a hlaya papila ra Demetriyo emahlweni ka Vayuda hinkwavo ni le mahlweni ka masocha lama a ma ri ekhokholweni. ₈Vanhu va hlamala ngopfu ku twa leswaku hosi yi nyikile Yonatani mpfumelelo wa ku hlengeleta mavuthu. ₉Hambiswiritano, masocha lama a ma ri ekhokholweni ma n'wi ntshunxela vanhu lava a va ri xikhomelelo kona, kutani Yonatani a va tlherisela eka vatswari va vona.

₁₀Yonatani a tshama eYerusalema, kutani a sungula ku pfuxa ni ku vuyisela muti exiyin'weni xa wona xa khale. ₁₁A lerisa lava a va ri karhi va endla ntirho lowu leswaku va aka rirhangu ni ku rhendzeleta ntshava ya Siyoni hi maribye ya matlhelo ya mune yo ringana ku yi biyelela, kutani va endlisa sweswo. ₁₂Vamatiko lava a va ri emakhokholweni lawa a ma akiwile hi Bakidi, va baleka, ₁₃un'wana ni un'wana wa vona a suka a tlhelela etikweni ra rikwavo. ₁₄Hi le Beta-Suru ntsena laha ku nga sala van'wana va lava a va fularherile nawu ni swileriso swa Muxe, hikuva Beta-Suru a wu ri muti wo tumbela eka wona.

₁₅Hosi Aleksandro Epifani a twa ta switshembiso hinkwaswo leswi Demetriyo a swi endleleke Yonatani, a twa nakambe ta tinyimpi leti Yonatani ni vamakwavo va ti lweke, ni swiendlo swa vona swa vunhenha ni maxangu lawa va ma tiyiseleke. ₁₆Kutani a ku: “Xana hi nga ha kuma wanuna un'wana wo fana ni loyi ke? A hi n'wi endleni munghana ni museketeri wa hina xikan'we.” ₁₇Kutani a tsalela Yonatani papila leri nge:

₁₈“Eka wena makwerhu Yonatani, mina hosi Aleksandro ndzi ri: ‘Xewani’. ₁₉Hi twile ta wena, leswaku u nhenha leyi faneriwaka ku va nakulorhi. ₂₀Hikokwalaho ke, hi ku hlawurile namuntlha ku va Muprista lonkulu wa vanhu va wena; u ta vuriwa ‘Munghana wa hosi’. U fanele ku hi seketela ni ku hlayisa xinakulobye na hina.” Kutani Aleksandro Epifani a rhumela Yonatani xiambalo xa xivunguvungu ni harhi ya nsuku. ₂₁Kavaloko Yonatani a ambala swiambalo swo hlawuleka swa Muprista lonkulu hi n'hweti ya 7 ya lembe ra 160 enkhubyeni wa Mintsonga. A hlengeleta ni mavuthu, kutani a ma nyika matlhari layo tala.

₂₂Loko Demetriyo a twa timhaka leti, a vaviseka ngopfu, kutani a ku: ₂₃“Xana hi endle yini loko hi tshika Aleksandro Epifani a hi rhangela ku endla xinakulobye na Vayuda, a tiseketela hi vona ke? ₂₄Na mina ndzi ta va tsalela papila ra xinakulobye, ndzi ta va tshembisa swiyimo swa le henhla ni tinyiko, leswaku va ta ndzi seketela.”

₂₅Kutani a tsalela Vayuda papila leri nge: “Eka n'wina Vayuda, mina hosi Demetriyo ndzi ri: ‘Xewani!’. ₂₆Hi tsaka ngopfu ku vona leswaku mi hlayisile ntwanano ni xinakulobye na hina hi ndlela yo tshembeka, naswona a mi yimanga ni valala va hina. ₂₇Hikokwalaho, loko mi ya emahlweni mi endla sweswo, hi ta mi tlherisela hi leswinene. ₂₈Hi ta mi ntshunxa eka mihlengo leyo tala ni ku mi nyika tinyiko. ₂₉Sweswi ndzi ntshunxa Vayuda hinkwavo eka swibalo hinkwaswo, eka ndzuvo wa munyu, ni ka mihlengo yin'wana ya vuhosi. ₃₀Nakambe, ku sukela namuntlha ndzi mi ntshunxa eka tifanelo ta n'wina ta ku humesa vunharhu bya ntshovelo wa rivele-ndzoho ni hafu ya ntshovelo wa mihandzu ya mirhi. Ku sukela sweswi, a ndza ha lavi mihlengo ya kona etikweni ra Yudiya kumbe eswifundzheni swinharhu leswi susiweke eSamariya ni le Galeliya, leswi nga katsiwa na Yudiya. ₃₁Emutini wa le Yerusalema, ni le tindhawini leti nga kusuhi na wona, vukhume ni swibalo leswi vanhu va swi humesaka, swi fanele swi tekiwa swi ri leswi hlawulekeke, kutani swi ntshunxeka eka mihlengo hinkwayo. ₃₂Ndzi tshika ni ku fuma khokholo ra Yerusalema, ndzi ri veka ehansi ka Muprista lonkulu, kutani yena a nga veka un'wana ni un'wana loyi a n'wi lavaka ku ri rindza. ₃₃Handle ka hakelo, ndzi ntshunxa Vayuda hinkwavo lava va nga vabohiwa hinkwako emfun'weni wa mina, ndzi lerisa ni valanguteri hinkwavo va mfumo wa mina ku va ntshunxa eka ndzuvo wa swifuwo swa vona. ₃₄Ku hava mihlengo leyi nga ta hlengeletiwa eka Muyuda wihi kumbe wihi hinkwako emfun'weni wa mina hi siku ra Savata, kumbe hi minkhuvo ya ku tshama ka n'weti ni minkhuvo yin'wana ni yin'wana yo hlawuleka. ₃₅Ku hava loyi a nga ta va ni fanelo yo lava mihlengo kumbe ku karhata Vayuda hi ndlela yin'wana emasikwini wolawo.

₃₆“Vayuda va nghenisiwe emavuthwini ya mina va ko va fika eka ntsengo wa masocha ya 30 000, kutani va ta hakeriwa ku ringana ni masocha man'wana ya mina. ₃₇Van'wana a va vekiwe emakhokholweni lamakulu ya mina, van'wana va nyikiwa mintirho ya vulanguteri bya mfumo. Tindhuna ni vafambisi va mavuthu ya vona va ta va van'wana va ka vona, naswona va pfumeleriwa ku hanya hi milawu ya vona, tanihi laha ndzi nga lerisa hakona etikweni ra Yudiya.

₃₈“Loko swi ri swifundzha leswinharhu swa tiko ra Samariya leswi nga katsiwa na Yudiya, a swi tshame swi va swa Yudiya, swi ta tekiwa swi ri hansi ka mfumo wun'we, swi nga yingisi un'wana handle ka Muprista lonkulu. ₃₉Muti wa Pitolemayi ni tiko ra wona ndzi swi nyika eka Xivandla lexo hlawuleka eYerusalema, swi ta hakelela mintirho ya xona. ₄₀Ndzi nyika ni silivhere ya 172,50 kg yo huma exumeni xa vuhosi lembe rin'wana ni rin'wana. ₄₁Mali leyi valanguteri va mfumo va nga yi humesangiki malembe lama nga hundza, va ta yi humesa ku sukela sweswi, yi ta tirhisiwa emintirhweni ya Tempele. ₄₂Nakambe, silivhere ya 57,50 kg leyi valanguteri va mina a va hamba va yi kuma lembe rin'wana ni rin'wana yi huma eka mali ya mintirho ya Tempele, na yona ya yimisiwa, hikuva i ya vaprista lava tirhaka eTempeleni. ₄₃Un'wana ni un'wana loyi a kolotaka vuhosi kumbe loyi a nga ni xikweleti xin'wana, kutani a balekela eTempeleni ya le Yerusalema kumbe emigangeni ya yona, a a ntshunxiwe, a tlheriseriwa rifuwo ra yena hinkwaro emfun'weni wa mina. ₄₄Mali yo pfuxa ni ku lulamisa Xivandla lexo hlawuleka yi ta huma exumeni xa vuhosi. ₄₅Swi ta va tano ni mali ya ku pfuxa rirhangu ra Yerusalema, ni makhokholo lama wu rhendzeleke, ni rirhangu ra miti yin'wana eYudiya.”

₄₆Loko Yonatani ni Vayuda van'wana va twa marito lawa, a va ma pfumelanga hambi ku ri ku ma amukela, hikuva a va tsundzuka ku homboloka lokukulu loku Demetrio a ku endleke etikweni ra Israele ni hilaha a nga va tshikelela hakona. ₄₇Va hlawula ku seketela Aleksandro Epifani, hikuva hi yena loyi a a sungurile ku vulavula marito ya ku rhula eka vona, kutani va seketelana na yena vutomi bya yena hinkwabyo.

₄₈Kutani hosi Aleksandro Epifani a hlengeleta mavuthu layo tala, a ya jamelana na Demetriyo. ₄₉Tihosi leti timbirhi ti hlaselana, kutani mavuthu ya Demetriyo ma baleka, Aleksandro Epifani a va hlongorisa ni ku va hlula. ₅₀Aleksandro Epifani a lwa hi matimba ku ko dyambu ri pela, kutani hi siku rero Demetriyo a dlayiwa.

₅₁Kavaloko Aleksandro Epifani a rhumela varhumiwa eka Pitolemi, hosi ya Egipta, ni mahungu lama nge:

₅₂“Ndzi tlhelerile emfun'weni wa mina, ndzi tekile xiluvelo xa vatata wa mina, kutani sweswi hi mina ndzi fumaka tiko. ₅₃Ndzi lwile na Demetriyo, ndzi n'wi hlurile swin'we ni mavuthu ya yena, kutani ndzi tekile mfumo wa yena. ₅₄Hikokwalaho ke, sweswi a hi endleni xinakulobye; ndzi nyike n'wana wa wena wa xisati a va nsati wa mina, ndzi va mukon'wana wa wena, kutani ndzi ta nyika wena na yena tinyiko leti ti mi faneleke.”

₅₅Hosi Pitolemi a hlamula a ku: “A ri ri siku ra ntsako leri u nga vuya ha rona etikweni, u teka xiluvelo xa vatata wa wena. ₅₆Ndzi ta endla hilaha u nga tsala hakona; a hi hlanganeni ePitolemayi leswaku hi ta tivana, kutani ndzi ta va mukon'wana wa wena tanihi laha u nga vula hakona.”

₅₇Kavaloko Pitolemi a suka etikweni ra Egipta, yena na Kleopatra, n'wana wa yena wa xisati, kutani a fika ePitolemayi hi lembe ra 162. ₅₈Aleksandro Epifani a hlangana na yena, kutani Pitolemi a n'wi nyika Kleopatra n'wana wa yena wa xisati ku va nsati wa yena. Kutani va endla nkhuvo wa vukati hi ntsako lowu fanelaka tihosi kwala ePitolemayi.

₅₉Aleksandro Epifani a tsalela Yonatani papila ro n'wi rhamba ku ta a ta hlangana na yena. ₆₀Kavaloko Yonatani a ya ePitolemayi a bombile hi swa vuhosi bya yena ku ya hlangana na tihosi leti timbirhi; a nyika tona ni vanghana va tona silivhere, ni nsuku, ni tinyiko tin'wana leto tala, kutani hinkwavo va n'wi tsakela. ₆₁Enkarhini wolowo, vahomboloki van'wana, va nga vanhu va tihanyi va Vayuda lava a va lava ku vangela Yonatani mpfilumpfilu, va n'wi hehla eka Aleksandro Epifani, kambe hosi yi swi ba hi makatla. ₆₂Aleksandro Epifani a lerisa leswaku Yonatani a ambexiwa swiambalo swa vuhosi, ₆₃a n'wi fundzha hi ku n'wi pfumelela ku tshama etlhelweni ra yena. Kavaloko a vulavula na tindhuna ta yena a ku: “Fambani na yena exikarhi ka muti, mi va tivisa leswaku ku nga vi na loyi a n'wi hlundzukisaka hi ndlela yin'wana na yin'wana.” ₆₄Loko vahehli va Yonatani va vona ku fundzhiwa loku a fundzhiweke hakona, va twa ni xitiviso xa hosi ni ku n'wi vona a ambexiwile swiambalo swa vuhosi, va baleka hinkwavo. ₆₅Hi ndlela leyi Aleksandro Epifani a fundzha Yonatani ni ku n'wi nghenisa eka ntlawa wa “Vanghana va hosi”, a n'wi endla ndhunankulu ya mavuthu ni murhangeri wa xifundzha xa yena. ₆₆Kutani Yonatani a tlhelela eYerusalema hi ntsako ni ku rhula.

₆₇Hi lembe ra 165, Demetriyo wa vumbirhi, n'wana Demetriyo wo sungula, a huma eKreta, a fika eSiriya, tiko ra vatata wa yena. ₆₈Loko Aleksandro Epifani a swi twa, a khomiwa hi gome lerikulu, kutani a tlhelela emutini wa Antiyoka. ₆₉Kavaloko Demetriyo wa vumbirhi a hlawula Apoloniya ku va murhangeri wa Siriyankulu, kutani Apoloniya a hlengeleta mavuthu layo tala a ya gova eYamina, a dzima mixaxa ya yena kona, kutani a rhumela Yonatani Muprista lonkulu mahungu lama nge:

₇₀“Hi wena ntsena loyi a tiarisaka eka mina, kutani ndzi hundzukile xihlekiso ni loyi a monyiwaka hikwalaho ka wena. Xana hikwalaho ka yini u ya emahlweni ni ku hlunga vuhosi etikweni ra swintshabyana? ₇₁Loko hakunene u ri ni ku tshemba eka mavuthu ya wena, ehlela halenu erivaleni u lwa na hina, ku ta vonaka loyi a nga ni matimba yo hlula, hikuva mina ndzi seketeriwa hi mavuthu ya le mitini. ₇₂Vutisa vanhu, kutani va ta ku byela leswaku ndzi mani mina ni leswaku lava va ndzi pfunaka i vamani. Va ta ku byela leswaku u nga ka u nga swi koti ku lwa na hina, hikuva hambi va ri vatata wa wena hi va cacarhisile kambirhi etikweni ra vona. ₇₃Sweswi u nga ka u nga swi koti ku hlula vagadi va mina va tihanci ni mavuthu lama ndzi nga na wona erivaleni, laha ku nga hava ribye hambi xi ri xiribyana xo tumbela eka xona, naswona ku hava ndlela yo baleka kona.”

₇₄Loko Yonatani a twa marito ya Apoloniya, a hlundzuka. A xaxameta masocha ya 10 000, a suka Yerusalema, kutani makwavo Simoni a hlangana na yena ku n'wi pfuna. ₇₅Yonatani a gova kusuhi ni muti wa Yopa, kambe vanhu va wona va pfala tinyangwa ta wona, hikuva Apoloniya a a ri ni masocha yo rindza emutini lowu. ₇₆Kavaloko Yonatani a hlasela Yopa, vanhu va wona va sungula ku chava, va pfula tinyangwa ta muti, kutani Yonatani a wu teka. ₇₇Loko Apoloniya a swi twa, a hlengeleta vagadi va 3 000 va tihanci ni masocha layo tala yo famba hi milenge, kutani a ya emutini wa Azoto, a endla onge wo lava ku hundzela emahlweni. Kambe a nghena erivaleni ni masocha ya milenge, hikuva a a tshemba ntamu wa vagadi va yena va tihanci. ₇₈Yonatani a n'wi landzelela ku ya fika emutini wa Azoto, a ya lwa na yena kona, kutani nyimpi yi ya yi hisa. ₇₉Kasi exihundleni Apoloniya a a siyile vagadi va 1 000 va tihanci endzhaku. ₈₀Yonatani a lemuka leswaku a a bvutameriwile endzhaku, hikuva valala a va rhendzerile masocha ya yena, va ri karhi va ma copa hi miseve ku sukela nimixo ku fikela nimadyambu. ₈₁Kambe masocha ya Yonatani ma tiyisela tanihi laha a nga ma lerisa hakona, tihanci ta valala ti kondza ti karhala. ₈₂Loko vagadi va tihanci va Apoloniya va sungula ku karhala, Simoni a humelela ni masocha ya yena, a hlasela masocha ya valala, kutani ma hangalaka ma baleka. ₈₃Vagadi va tihanci lava a va hangalakile laha a ku lweriwa kona, va baleka emutini wa Azoto, laha va nga fika va tumbela etempeleni ya Dagona xikwembu xa vona. ₈₄Kambe Yonatani a hisa muti wa Azoto ni swimitana swa wona, a swi phangha, a hisa ni tempele ya Dagona ni lava a va tumbela eka yona. ₈₅Hi siku rero, masocha ya Apoloniya ya 8 000 ma dlayiwa hi banga kumbe ku hisiwa ma ha hanya. ₈₆Kutani Yonatani a suka kwalaho, a ya gova kusuhi na Askaloni, kutani vanhu va muti lowu va huma va ta n'wi amukela hi ntsako lowukulu. ₈₇Kavaloko Yonatani kun'we ni masocha ya yena, va tlhelela eYerusalema ni leswo tala leswi va swi phangheke.

₈₈Loko Aleksandro Epifani a twa leswi hinkwaswo, a xixima Yonatani ku tlurisa. ₈₉A n'wi rhumela xisirhelelo xa nsuku lexi a va tolovele ku nyika maxaka ya tihosi; a tlhela a n'wi nyika ni muti wa Ekroni ni tindhawu leti nga kusuhi na wona.