1 VHAMAKHABI 10

₁Nga ṅwaha wa daṋa na mahumi maṱanu na ḽithihi (160) Alekzannda, we a vha a tshi pfi Ephifanese, murwa wa Anthiokhosi, a ḓa a thuba muḓi wa Tholemai. A ṱanganedzwa a thoma u vhusa henefho. ₂Khosi Dimitriosi a zwi pfa, a ramba mmbi khulu-khulu, a bva pfumo a yo imedzana nae. ₃Dimitriosi a ṅwalela Jonathani luṅwalo lwo ṅwalwa nga maipfi a mulalo a tshi nga u a mu hulisa, ₄A ḓivhudza a ri, “Nga ri rangele Alekzannda ri pfumedzane na Jonathani, Alekzannda a sa athu pfumedzana nae vha vho ḓo lwa na riṋe, ₅a sa ḓo elelwa zwe ra mu vhaisa nga zwe ra ita vhakomana vhawe na lushaka lwa hawe.”

₆Ngauralo Dimitriosi a tendela Jonathani u vhumbana nae, a kuvhanganya mmbi a vha wanela zwihali, a ri vhahahedzwa vha re vhuimavhahali vha kumedzwe ene. ₇Ndi hone Jonathani a tshi ya Jerusalema a vhala ulwo luṅwalo vhathu vhoṱhe vha tshi zwi pfa, na vhanna vha re vhuimavhahali. ₈Vha farwa nga nyofho musi vha tshi pfa uri khosi yo mu ṋea maanḓa a u ramba mmbi. ₉Vha re vhuimavhahali vha mu kumedza vhahahedzwa, ene a vha vhuedzedza ha vhabebi vhavho. ₁₀Zwino Jonathani a dzula Jerusalema, a thoma u fhaṱa na u vusa muḓi. ₁₁A vhudza vhashumi uri vha fhaṱe mitsheṱo u mona na thavha ya Tsioni nga matombo a khuḓa nṋa dzi eḓanaho i khwaṱhe, vha ita nga u ralo. ₁₂Vhatsinda vha re madzhavheloni o fhaṱwaho nga Bakhidese vha shavha; ₁₃muṅwe na muṅwe wavho a ṱutshela fhethu hawe a vhuelela shangoni ḽa hawe. ₁₄Muḓini wa Bethe Tsuru ndi hone fhedzi he ha sala vhaṅwe vha avho vhe vha vha vho ṱutshela mulayo na ndayo, ngauri vho vha vho hu ita dzhavhelo ḽavho.

₁₅Khosi Alekzannda a pfa zwe Dimitriosi a fulufhedzisa Jonathani, a ita na u vhudzwa nga dzinndwa na zwe Jonathani a ita nga vhuhali hawe e na vhakomana vhawe, na uri vho konḓelela u tambudzwa hungafhani. ₁₆Ndi hone Alekzannda a tshi ri, “Munna a no nga ene a ri tsha ḓo dovha ra mu wana. Zwino nga ri mu ite khonani yashu na mutikedzani washu.” ₁₇Zwenezwo a ṅwalela Jonathani luṅwalo lune lwa ri, ₁₈“Khosi Alekzannda u khou resha murathu wawe Jonathani. ₁₉Ro pfa bvumo ḽaṋu ḽa uri ni muhali wa maanḓa, o fanelaho u vha khonani yashu. ₂₀Zwino, ro ni vhea ṋamusi u vha muphrista muhulwane wa lushaka lwa haṋu. Ni ḓo pfi Khonani ya Khosi. Ni ime na riṋe, na vhukonani hashu nga vhu vhe ho khwaṱhaho.” A ita na u mu rumela khanzu ya muridili na khare ya musuku.

₂₁Jonathani a fuka tshifuko itsho tshikhethwa nga ṅwedzi wa vhuṱanu na vhuvhili wa ṅwaha wa daṋa na mahumi maṱanu na ḽithihi (160) vhuṱamboni ha Mishasha, a ramba mmbi, a kuvhanganya zwihali zwinzhi.

₂₂Dimitriosi a tshi pfa zwithu izwo a ṱungufhala a ri, ₂₃“Ndi mini ro tendela Alekzannda a tshi ri fhirela a ita vhukonani na Majuda, u ralo ha vha u ḓikhwaṱhisa? ₂₄Nṋe-vho ndi ḓo vha ṅwalela maipfi a u vha kwengweledza nda vha fulufhedzisa u vha hulisa, nda vha rumela zwifhiwa, uri vha kone u ima na nṋe.” ₂₅Zwenezwo a swikisa mafhungo khavho a ri, “Khosi Dimitriosi u khou resha lushaka lwa Majuda.

₂₆“Ro takala ri tshi pfa uri a no ngo bva kha mulanga we na vhofha na riṋe, no ḓi dzula ni khonani dzashu; a no ngo ri shandukela na yo ima na maswina ashu. ₂₇Zwino, nga ri dzule ri tshi fulufhedzana, riṋe ri ḓo ni pfufha nga zwivhuya ri tshi livhuha zwine na ri itela. ₂₈Ni ḓo vhofhololwa kha zwinzhi, ra ita na u ni ṋea zwifhiwa. ₂₉Nazwino ndi a ni vhofholola khathihi na Majuda vhoṱhe kha muthelo wa shango na muthelo wa muṋo na wa musanda. ₃₀U bva ṋamusi, na misi i ḓaho, a ni tsha ḓo bvisa tshipiḓa tshithihi kha zwiraru tsha mavhele na hafu ya mitshelo ya miri. U bva ṋamusi na lini na lini a ni tsha ḓo bvisa mithelo iyo, na madzingu mararu e nda dzhiela Samaria na Galelia nda ni fha one ṋamusi, ha tsha ḓo i bvisa. ₃₁Jerusalema na shango ḽaho na zwa fumi zwaho na mbuelo dzaho nga zwi litshwe zwi vhe zwikhethwa. ₃₂Vhuimavhahali ha Jerusalema na hone a hu tsha ḓo langiwa nga nṋe, ndi hu kumedza muphrista muhulwane uri henefho a vhee vhanna vhe a vha nanga ene muṋe. ₃₃Majuda vhoṱhe vhe vha hwalwa vha iswa vhuthubwani vha tshi bva shangoni ḽa Juda vha iswa shangoni ḽifhio na ḽifhio ḽa muvhuso wanga ndi a vha vhofholola nga fhedzi, nahone ndi khou thutha mithelo yavho yoṱhe, na ya kholomo. ₃₄Maḓuvha oṱhe a vhuṱambo Dzisabatha, na ha Ṅwedzi muswa, na maḓuvha avho o vhewaho, khathihi na maḓuvha mararu a rangelaho vhuṱambo na ane a vhu tevhela, nga a vhe maḓuvha a sa thithiswi, a mbofholowo kha Majuda vhoṱhe vha re muvhusoni wanga. ₃₅Hu songo vha na muthu ane a vha na maanḓa a u vha lifhisa kana a vha vhaisa nga nḓila ifhio na ifhio.

₃₆“Hu ḓo dzheniswa Majuda a zwigidi zwa mahumi mararu (30 000) mmbini ya khosi. Vha ḓo wana malamba a no fana na a vhaṅwe vhoṱhe. ₃₇Vhaṅwe vhavho nga vha vhewe madzhavheloni mahulwane a khosi, kha vhenevho vhaṅwe vha nga ṋewa vhuimo ha vhafulufhedzea mafhungoni a muvhuso. Vhahulwane vhavho na vhavhusi vhavho nga vha dzhiwe vha tshi bva kha vhenevho, nahone nga vha tevhedze milayo yavho, nga he khosi ya vhea mulayo shangoni ḽa Judia.

₃₈“Madzingu mararu e a engedza ḽa Juda a tshi bva kha shango ḽa Samaria nga a ṱanganywe na ḽa Juda uri a langiwe nga munna muthihi, a si tsha langiwa nga muṅwe, a vhuswe nga muphrista muhulwane fhedzi. ₃₉Tholemai na masakha aho ndi khou zwi ṋea sa tshifhiwa tsha hukhethwa muḓini wa Jerusalema ndi tshi itela tshinyalelo dzi ṱoḓeaho dza hukhethwa. ₄₀Ndi khou ṋea mpho yanga ya ṅwaha nga ṅwaha ya maseṱha a zwigidi zwa fumi na zwiṱanu (15 000) a tshi bva kha tshikwama tsha musanda, zwi tshi bva fhethu ho fanelaho. ₄₁Mali yoṱhe ya u ḓadzisa ye magota a litsha u i swikisa sa zwe vha ita miṅwaha ya u thoma, u bva zwino i vho ḓo shumela thembele. ₄₂Zwi si izwo fhedzi, na mali ya maseṱha a zwigidi zwiṱanu (5 000) ye ya vha i tshi ḓi bviswa kha mbuelo ya hukhethwa ṅwaha muṅwe na muṅwe i vho ḓo thuthiwa, vhunga mali iyo i ya vhaphrista vhane vha shuma mishumo ya henefho. ₄₃Muthu ane a vhuya a shavhela thembeleni ya Jerusalema kana ngomu ha mikano yayo nga mulandu wa mali ine ya fanela u vha ya khosi, kana zwi tshi itiswa nga mulandu muṅwe ufhio na ufhio, u ḓo vhofhololwa, khathihi na thundu yoṱhe i re yawe muvhusoni wanga. ₄₄Tshinyalelo ya u vusa na u khwaṱhisa zwifhaṱo zwa hukhethwa i ḓo bva tshikwamani tsha musanda. ₄₅Tshinyalelo ya u fhaṱa mitsheṱo ya Jerusalema na u tsireledza u mona nawo, na u fhaṱa mitsheṱo ya miḓi ya Judia, na yone i ḓo bva tshikwamani tsha musanda.”

₄₆Musi Jonathani na vhathu vha tshi pfa maipfi ayo, vha si zwi tende, na u zwi ṱanganedza vha si zwi ṱanganedze, nge vha elelwa vhuvhi vhuhulu he Dimitriosi a ita kha ḽa Israele, na zwe a vha tambudza lu vhavhaho. ₄₇Zwenezwo vha takalela Alekzannda, nge a vha ene wa u amba navho nga mulalo, vha dzula vho vhumbana nae vhutshilo hawe hoṱhe.

₄₈Khosi Alekzannda a kuvhanganya mmbi khulu, a ṱoka mishasha u livhana na Dimitriosi. ₄₉Mahosi ayo mavhili a imedzana ya lwiwa, mmbi ya Dimitriosi ya shavha, Alekzannda a vha pandamedza a kunda vhahali vhawe. ₅₀A lwa ya malofha ḽa vhuya ḽa kovhela. Musi uyo Dimitriosi a rambaladzwa.

₅₁Zwino Alekzannda a ruma vhaḓinḓa vha ya ha Tholemiosi khosi ya Egipita, vha swikisa mafhungo a no ri, ₅₂“Vhunga zwino ndo no vhuya muvhusoni wanga, ndo dzula kha khuluṋoni ya vhokhotsi anga, ndo thoma muvhuso wanga nga u kunda Dimitriosi, ndi vho vhusa mashango a hashu a kale – ₅₃ndi uri ndo lwa na Dimitriosi nda mu kunda na mmbi yawe, nda dzhiulula khuluṋoni ya vhuhosi hawe – ₅₄zwino nga ri vhofhe mulanga nṋe na vhone uri ri vhe dzikhonani; vha mphe ṅwananyana wavho a vhe mufumakadzi wanga, ndi vhe muḓuhulu wavho; ndi ḓo vha ṋea zwifhiwa zwo vha fanelaho, na ene ndi ḓo mu ṋea zwawe.”

₅₅Khosi Tholemiosi a fhindula a ri, “Ndi fhululedza ḓuvha ḽe vha vhuya ngaḽo shangoni ḽa vhokhotsi avho, vha dzula kha khuluṋoni ya vhuhosi! ₅₆Zwe vha ṅwala ndi ḓo vha itela zwone, hone nga ri ṱangane Tholemai, ri vhonane; ndi ḓo vha makhulu wavho nga he vha humbela.”

₅₇Ndi hone Tholemiosi na ṅwananyana wawe Khiliophathira vha tshi takuwa Egipita vha swika Tholemai nga ṅwaha wa daṋa na mahumi maṱanu na ḽithihi na mivhili (162). ₅₈Henefho a ṱangana na khosi Alekzannda, a mu ṋea ṅwananyana wawe Khiliophathira a mu vhinga. Vhuṱambo havho ha mbingano ha itelwa Tholemai vhu na mutsindo muhulu hu tshi tevhedzwa maitele a mahosi.

₅₉Khosi Alekzannda a ita na u ṅwalela Jonathani uri a ḓe a ṱangane nae. ₆₀Zwenezwo Jonathani a ṱuwa nga mutsindo a tshi ya Tholemai, henefho a ṱangana na mahosi ayo mavhili a ṋea vhone na khonani dzavho siliva na musuku na zwifhiwa zwinzhi, vha mu takalela. ₆₁Vhaṅwe Vhaisraele vha mufhirifhiri, vha nyadzaho mulayo, vha ita tshimbevha tsha u mu pomoka, hone khosi ya si vhuye ya vha londa. ₆₂Khosi ya ri Jonathani a bvulwe zwifuko zwawe a fukedzwe zwa muridili zwa vhuhosi, zwa itwa nga u ralo. ₆₃Khosi ya ita uri a dzudzwe tsini nayo, ya vhudza vhakoma vhayo ya ri, “Ṱuwani nae ni ye tshivhindini tsha muḓi, ni ḓivhadze uri hu songo vha na ane a mu pomoka nga zwifhio na zwifhio kana a mu dina nga nḓila ifhio na ifhio.”

₆₄Musi vhapomoki vha tshi vhona khuliso ye a ṋewa nga nḓivhadzo iyo, vha vhona na zwifuko zwa muridili dze a vha o fukedzwa, vhoṱhe vha shavha. ₆₅Khosi ya dovha ya mu hulisa nga u mu vhala kha Khonani Khulwane dzayo, ya mu vhea uri a vhe mulangammbi na muvhusi wa dzingu ḽeneḽo. ₆₆Jonathani a humela Jerusalema nga mulalo na dakalo.

₆₇Nga ṅwaha wa ḓana na mahumi maṱanu na ḽithihi na miṱanu (165) Dimitriosi murwa wa Dimitriosi a ḓa shangoni ḽa vhokhotsi awe a tshi bva Khrita. ₆₈Musi khosi Alekzannda a tshi zwi pfa zwa mu dina zwihulu, a humela Antiokia. ₆₉Dimitriosi a vhea Apholoniosi uri a vhuse Khoile Siria, Apholoniosi a kuvhanganya mmbi khulu, a ṱoka mishasha yawe Jamunia. E henefho a swikisa mafhungo aya kha Jonathani muphrista muhulwane a ri, ₇₀“Ndi vhone vhe vhoṱhe vhane vha lwa na riṋe; nṋe ndi khou sewa nda shona nga mulandu wavho. Ndi mini vha tshi ri ṱanela maanḓa avho henefho thavhani? ₇₁Ndi zwone, arali vha tshi fulufhela vhahali vhavho, nga vha tsele ngeno fhasi zwino vha ḓe kha riṋe fhano mudavhini, vha ḓe ri pfane maanḓa henefho; mmbi dza miḓi dzi khou ima na riṋe. ₇₂Nga vha vhudzise vha ḓivhe uri ndi nṋe nnyi na uri vhane vha mpfarisa ndi vhonnyi. Vhanna vha ri vhone vha nga si kone u imedzana na riṋe; hufha vhokhotsi avho vho shakuliswa luvhili shangoni ḽavho. ₇₃Zwino na vhone vha nga si kone u imedzana na vhanameli vhashu vha dzibere na mmbi nngafhangafha i re mudavhini, fhethu hu si na tombo kana bwane kana vhushavhelo.”

₇₄Musi Jonathani a tshi pfa mafhungo a Apholoniosi, mbilu yawe ya rithea. A nanga vhanna vha zwigidi zwa fumi (10 000) a takuwa Jerusalema, a ṱuwa na mukomana wawe Simoni uri a mu farise. ₇₅A ṱoka mishasha yawe tsini na Jopa, hone vhathu vha re afho muḓini vha mu valela nnḓa nge Apholoniosi a vha e na mmbi henefho. Majuda vha konou govhela muḓi uyo, ₇₆vhanna vha muḓi vha farwa nga nyofho, vha vula dzigethe, Jonathani a mbo ḓi thuba Jopa.

₇₇Musi Apholoniosi a tshi zwi pfa, a kuvhanganya vhanameli vha dzibere vha zwigidi zwiraru (3 000) na vha tshimbilaho nga ṋayo vha si na mbalo, a livha Ashidodo a tshi nga u khou buḓekanya shango, hone zwenezwo a dzhena mudavhini, ngauri o vha e na vhanameli vha dzibere vhanzhi vhe a vha a tshi pikisa vhone. ₇₈Jonathani a mu tevhela henefho Ashidodo, nndwa ya ṱangana. ₇₉Huno Apholoniosi o vha o sia vhanameli vha dzibere vha tshigidi vho dzumbama murahu havho. ₈₀Musi Jonathani a tshi pfa uri ngei murahu vho mu lalela, mmbi yawe yo vha yo no tangelwa ngomu. Vhanna vhe a vha e navho vho vha vha tshi khou pfulwa nga misevhe u bva nga matsheloni ḽa vhuya ḽa kovhela. ₈₁Hone vhahali vha Jonathani vha ima vho khwaṱha, nga he a vha laya, bere dza maswina dza vhuya dza neta. ₈₂Musi vhanameli vha dzibere vha maswina vho no neta, Simoni a tshoṱhela vha tshimbilaho nga ṋayo, a vha kunda a vha shakulisa. ₈₃Vhanameli vha dzibere na vhone vha sokou balangana na mudavhi. Maswina a shavhela Ashidodo, vha swika vha dzhena ngomu ha thembele ya Dagoni, mudzimu wavho wa tshifanyiso, uri vha ḓitshidze. ₈₄Hone Jonathani a fhisa muḓi wa Ashidodo, a u ṱangula na miḓi yo u tangaho, a fhisa thembele ya Dagoni nga mulilo khathihi na vhanna vho shavhelaho khayo. ₈₅Vho faho nga banga na nga mulilo vho swika henefha kha zwigidi zwiṱanu na zwiraru (8 000). ₈₆Ndi hone Jonathani a tshi ṱuwa henefho a yo ṱoka mishasha yawe Ashkeloni, vhathu vha muḓi wonoyo vha bva vha yo mu ṱanganedza nga mutsindo. ₈₇Ene na vhahali vhawe vha vhuelela Jerusalema vho hwala thundu nnzhi ye vha thuba. ₈₈Musi khosi Alekzannda a tshi pfa zwo iteaho, na ene a dovha a hulisa Jonathani. ₈₉A mu rumela bannda ḽa musuku, ḽine ḽa anzela u ṋewa Mashaka a Khosi, a ita na u mu ṋea muḓi wa Ekroni na shango ḽawo ḽoṱhe ḽa vha ḽawe.